‘I sat with my anger long enough, until she told me her real name was grief’
Het was donker en koud, daar beneden, op de bodem van de put. Terwijl het zwarte duister mij langzaam liet verdwijnen in de echo van de diepte, duwde ik elk streepje van een zonnestraal direct aan de kant. Het was niet het donker dat me angstig maakte. Het was mijn gevoel van eenzaamheid dat mij langzaam uitholde. Een verward hart, die eerst gevuld was met diepe liefde voor mijn zoontje Valentijn, waar in der loop van de jaren steeds een nieuwe laag van donker overheen werd gelegd. Totdat de lagen zo zwaar waren en mijn hart bijna verpletterde onder deze druk. Zachtjes krabbelde ik aan het buitenste laagje. Als een druppel in het water rimpelde ik mee op de kringen die het maakte. Alles op zijn tijd, weer een kring verder, laagje voor laagje ging in pellen. Totdat ik steeds meer in staat was weer licht toe te laten om de liefde te voelen, waar het allemaal mee begon.
Na het overlijden van Valentijn was ik in de veronderstelling dat ik, vanuit mijn emotionele openheid, om hem aan het rouwen was. Echter was ik vooral ik bezig om mensen te laten voelen hoe groot het is om je kind te verliezen. Al die tijd dacht ik dat ik andere nodig had om mijn verdriet zichtbaar te maken. Een onmogelijke verwachting die meestal uitliep in teleurstelling. Precies die pijn pakte ik aan om mee aan de haal te gaan. Mezelf verliezend in het ongeloof en boosheid, dat niemand me echt begreep of kon zien hoe veel ik te lijden had. Pure overleving, om de primaire gevoelens van diep gemis en mijn te lege armen niet te voelen. De boosheid was mijn secundaire emotie die ik daar laag op laag overheen metselde. Dit was makkelijker te hanteren. Beter vechten tegen de wereld dan daadwerkelijk te doorvoelen dat mijn kind dood was. Overleven, hetgeen wat ik zo goed ken in mijn leven. Het overlijden van Valentijn was een katalysator op al mijn overlevingsmechanismes, om voluit tot uiting te komen. Het werd de grootste en zwaarste steen, bovenop mijn al bestaande stapel van verliezen in het leven. Verliezen die vroeg plaats vonden in mijn jeugd en waarvan ik het gevoel, zonder er woorden aan te kunnen geven, opsloeg in mijn lijf. De zware steen bovenop bracht alles in beweging en liet ook de onderste steen schudden.
Daardoor was het makkelijk, om na het overlijden van Valentijn, te verdwalen in mijn land van rouw. De verstrikking van emoties zijn moeilijk te ontrafelen als je er midden in vast zit. Niemand die mij begreep en niemand die daadwerkelijk zag hoe ik er aan toe was, werd mijn diepe overtuiging. Niet alleen de eerste rauwe maanden, ook na jaren bleef ik deze overtuiging, al dan wel of niet bewust, uitdragen. Boosheid bevroor mijn hart. Een vicieuze cirkel. Waarin ik ‘overleven’ het middelpunt van mijn bestaan had gemaakt. Een gewapende ziel in de overtuiging dat je het beter alleen kunt doen. Ondanks dat deze overtuiging sterker voelde dan ooit, was het een hoed uit de oude doos. Hiervan had ik mezelf als jong meisje al overtuigd.
En ergens begon het te dooien. De ijzige kou druppelde druppel voor druppel van mijn hart. Niet in een constante stroom, want niks is zo onvoorspelbaar als het weer. Zelfs in de zomer kon het bij mijn hart weer vriezen. Mijn opleiding bij het Land van Rouw en de daaraan gekoppelde supervisie leert mij om mijn stapel van verlies te onderzoeken. Het leert mij om mijn traumawonden steeds beter te verzorgen en te ontrafelen. Welke overlevingsdelen mijn trauma’s nodig hebben om te kunnen leven. In een zucht van verlichting leer ik beter contact te maken met mijn gezonde deel. In dit deel kan ik zacht en liefdevol naar mezelf zijn. Ontdek ik steeds meer de lagen die ik over mezelf neer heb gelegd. Het lukt me steeds beter om me te ontdoen van deze lagen, omdat ze me niet meer passen. Het zijn te strakke jassen die mijn levensenergie verstikken.
Het vraagt moed om dicht bij je verdriet te blijven. Om daadwerkelijk te doorvoelen hoe groot je pijn is. Het voelt soms al verdrinken en het is de kunst om te blijven zwemmen, ondanks dat de golven van emoties je proberen te bedolven in de zee. Het vraagt kracht om deze emoties te voelen en te doorleven, terwijl ze in elke vezel van je lichaam zitten. Een ware overwinning als je beseft dat je bent blijven staan, terwijl je in deze hoge golven van emoties hebt weten mee te bewegen.
Nog steeds weet niemand hoe eenzaam en donker mijn pad is geweest. Hoe het verliezen van Valentijn ondraaglijk en pijnlijk is geweest. Hoe eenzaam het nog steeds kan zijn. Nu er langzaam laagjes af gaan, kan ik mezelf zien. De alleenstaande moeder, met lege armen, alleen in bed om de eerste zwaarste dagen te doorstaan. Vechtend om haar hoofd boven water te houden. Om met al haar pijn ook nog een moeder voor haar andere zoon te zijn. Nu ik haar kan zien, kan ik haar dragen, haar geruststellen, dat als wij het weten dit voldoende is. Dat ze mag landen in zich zelf. Ze niet hoeft te vechten tegen de buiten wereld. Dat haar hart zachtjes weer open mag. Want als wij het samen kunnen dragen, is er ruimte. Ruimte voor verbinding. In de eerste plaatst verbinding met mezelf om van daaruit ook weer de verbinding naar buiten toe aan te kunnen gaan. Het mezelf zien geeft kracht en vaagt de verwachtingen weg die ik zo sterk had naar mijn omgeving. Daarmee geef ik niet alleen ruimte voor de rouw om Valentijn, maar ook aan de rouw om mezelf, in hoe eenzaam ik ben geweest. Dit verdriet wil gehoord en gezien worden. Het bleef maar kloppen doordat het al die tijd verstopt zat onder boosheid. Nu mag het er zijn vanuit zachtheid en liefde.
In mijn kwetsbare dagen, duikt het weer op. Dan zit ik weer opnieuw in dit donker. Echter kan ik nu het zonlicht toelaten zodat ik in het donker kan kijken. Want precies daar in de schaduw, als je durft te blijven, ligt de heling. Zowel de liefde als het verdriet. Het mag me beide raken. Want ook in het verdriet vind ik de schoonheid. De pijn van het missen is eveneens de verbinding met Valentijn. Soms zijn het juist de tranen die mij dicht bij hem brengen. Rouw is voor mij een vloeibaar proces vastgeplakt aan mijn levensreis. Er is geen stappenplan die ik af kan werken om mijn rouw van me af te schudden. Voor mij is het een spel tussen donker en licht, waarin elke keer iets zich aandient wat de aandacht vraagt. En als ik deze aandacht eraan durf te geven, heb ik weer een stap gezet naar heling.
“De dood draagt altijd de kiem van nieuw leven in zich, zelfs als je bestaan tot op het bot afgebroken is”. Het raken van de bodem is een waar keerpunt geweest in mijn leven. Door het verlies van Valentijn, kon ik opnieuw de waarde van het leven leren ontdekken. Door zijn rouw is er een proces in gang gezet om op zoek te gaan naar de zin van mijn leven. In hoeverre heb ik de ander kunnen zien? Doordat ik zelf alleen gefocust was opdat ze mij niet konden zien en/of begrijpen. Was ik daardoor niet blind geworden voor de lieve en goedbedoelde handuitreikingen en de, al dan wel of niet onhandige, troostende woorden die naar me werden uitgesproken? Hoe kan ik van andere verwachten dat ze mij kunnen zien als ik daar zelf niet toe in staat ben? Nu ik uit de verwachting ben en meer in verbinding met mezelf sta, zie ik weer een paar lieve vriendinnen, allemaal met de reserve sleutel van mijn hart, die ze met liefde hebben bewaard.
Toch blijven soms de duale gevoelens de kop op steken. Mezelf te hebben verloren in negatieve energie en boosheid roept een gevoel op van zwakte. Het geeft mij een schuldgevoel dat ik dit, na het verlies van Valentijn, de boventoon heb laten voeren. Dit vraagt wederom om met mildheid naar mezelf te kijken. Rouw is voor iedereen zo uniek. En iedereen draagt zijn eigen levensgeschiedenis met bijbehorende rugzak. Zoals ze op mijn opleiding zo mooi zeggen: “Het verlies in het hier en nu raakt altijd verlies uit het verleden”. Mijn geschiedenis heeft mede bepaald dat dit mijn pad is geworden om met het verlies van Valentijn om te gaan. Wat natuurlijk ook met veel liefde en mooie dingen gepaard is gegaan. Dat ik in veel delen mezelf ben verloren in boosheid is ook onmacht geweest, geen onwil. Op dat moment kon ik niet anders. Het is aan mij om dit verdriet ruimte te blijven geven en te omarmen wat ik er van mag leren. In een groot verlies hebben we allemaal de steun van onze geliefde om ons heen nodig. We kunnen ook niet zonder. Wat ik heb mogen leren is dat de grootste troost en steun in mezelf zit. Op zoek gaan naar mezelf en het durven aankijken van mijn grootste pijn heeft gemaakt dat ik mezelf steeds beter kan dragen. Het geeft me kracht. En vanuit deze kracht koester ik al het waardevolle dat Valentijn me nog steeds brengt.
Schrijf je in voor NEL's nieuwsbrief
Blijf één keer per maand op de hoogte van alles wat jij belangrijk vindt.
Je gegevens worden gebruikt voor het versturen van onze nieuwsbrief zoals omschreven in onze privacyverklaring.
© 2023 NEL Magazine | Privacyverklaring
