‘Ik schrok toen ik mezelf weer hoorde lachen’, een citaat uit NEL 1 uit het artikel ‘Bestaat geluk nog als je twee kinderen verliest?’ Je schuldig voelen dat je weer blij bent of je schuldig voelen dat je dingen niet gedaan hebt die je wel zou willen doen. Helaas herkenbaar voor velen van jullie denk ik.
Bekentenissen van enkele ouders:
‘Ik voel me zo schuldig, ik heb niet genoeg genoten van de zwangerschap omdat ik druk was met werken. Ik wilde namelijk persé laten zien dat ik wel kon blijven werken tot aan de 36 weken en nu, nu heb ik een lege buik en lege handen.’
‘Na de geboorte van onze zoon ben ik geleefd, was ik zo aan het zoeken naar de balans en heb ik geklaagd. Ik had zo graag meer genoten en meer willen zeggen dat hij mijn alles was. Nu denk ik, dat als ik meer had gefocust op de signalen die hij me toen gaf, dan had ik misschien wel sneller gehandeld en hadden we misschien zijn overlijden wel kunnen voorkomen… De artsen zeggen van niet maar ik geloof het gewoon niet. Ze zeggen toch altijd dat je moeder instinct je niet in de steek laat….’
‘De eerste weken ging ik dagelijks naar haar grafje toe, ik vond daar rust, kon daar praten en nu… nu wordt het kouder, begint mijn leven weer meer invulling te krijgen en heb ik niet altijd tijd om naar haar plekje te gaan. Ik kan me hier zo schuldig over voelen.’
‘Dan vraagt iemand aan me op het schoolplein, hoeveel kinderen ik heb en dan zeg ik twee, direct voel ik me dan schuldig want ik verzwijg nu onze oudste zoon.’
‘Het lukt me gewoon echt niet om te vragen aan mijn moeder hoe het voor haar is nu haar kleinzoon niet meer elke week uit school aan haar keukentafel zit. Het voelt egocentrisch omdat ze wel altijd voor ons heeft klaargestaan en nu nog. Ik kan me hier zo schuldig over voelen naar haar toe’.
Schuldgevoel, in welke vorm dan ook, gaat vaak hand in hand met rouwen. Artsen, familieleden, vrienden en de meeste mensen zeggen vaak – heel lief bedoelt – je hoeft je niet schuldig te voelen. Maar dat helpt eigenlijk niet, want je voelt je namelijk schuldig én dat mag. Het betekent alleen niet dat je het ook bent.
Dit artikel stond in NEL Magazine 2.
Wat zo ontzettend belangrijk is, is om schuldgevoel de ruimte te geven. Praat erover, laat mensen erover praten, stel vragen waar het schuldgevoel over gaat, wat de persoon anders had gedaan, ik noem het vaak de ‘wat zou je doen als..’ vraag. Hiermee geef je ouders namelijk echt de ruimte om te delen en te praten. Ga niet sussen want daarmee staak je het gesprek terwijl ruimte nodig is.
Schuldgevoelens kunnen ook te maken hebben met ontbrekende antwoorden bijvoorbeeld als het gaat om ‘had ik niet eerder naar de huisarts moeten gaan’ of ‘had ik dat rondje wel moeten gaan hardlopen’. Belangrijk is dan om antwoorden te krijgen, van artsen, verloskundige of mensen om je heen.
Schuldgevoel zorgt voor verdriet dat vaak onzichtbaar is. Onzichtbaar omdat sommige mensen er niet over mogen of durven praten óf omdat het wordt weggewuifd. Zoals Daan Westerink mij ooit vertelde in een gastcollege over rouw en verlies ‘Schuldgevoel kan je zien als een klein vuurtje. Als je die voorzichtig probeert te dempen, gaat hij ondergronds verder als een heidebrand. Maar laat je het vuur hoog oplaaien, dan gaat deze vanzelf weer uit.’
Maar het kan ook juist de andere kant op ‘voelen’.
‘Het is zo raar, iedereen vraagt of ik me schuldig voel maar dat voel ik helemaal niet. Ik begin me haast af te vragen of dit wel klopt en ik me toch niet ergens schuldig over zou moeten voelen.’
Rouw is voor iedereen anders, het is echt als een vingerafdruk dus voor iedereen uniek. Ondanks dat je rouwt om jullie kind doen jullie het vaak echt anders. Je schuldig voelen hoeft absoluut niet zo te zijn, laat het je dan ook niet aanpraten en durf ook te zeggen dat het niet zo is.
Merk je aan jezelf dat de gevoelens van schuld je overspoelen neem dan contact op met je huisarts of een (rouw)therapeut, zij kunnen je helpen om hier rust in te krijgen. Soms kan het schuldgevoel namelijk zo alles overheersend zijn dat bijvoorbeeeld EMDR-therapie kan helpen om meer rust te krijgen.
Brenda Tiggeler werkt als rouwtherapeut en verliescoach voor ouders van een overleden kind in haar eigen praktijk Elk kind doet ertoe. www.elkkinddoetertoe.nl
NEL Magazine 3 ligt nu in de winkel. Wat staat er in NEL 3?
Schrijf je in voor NEL's nieuwsbrief
Blijf één keer per maand op de hoogte van alles wat jij belangrijk vindt.
Je gegevens worden gebruikt voor het versturen van onze nieuwsbrief zoals omschreven in onze privacyverklaring.
© 2023 NEL Magazine | Privacyverklaring
