Welke betekenis geef ik aan het verlies van mijn kind? Hoe neem ik dit mee mijn leven in en wat voel en ervaar ik daarbij? Vragen die mij vanaf het begin bezig hielden en me eigenlijk nog met regelmaat bezig houden. Want, zo heb ik ervaren, iets willen en het ook zo voelen liggen niet altijd op één lijn. Het verhaal van mij en Valentijn was intensief, uitzonderlijk en liefdevol, daar kon ik alleen maar een mooie betekenis aan geven. Echter was dit in het echte leven een hele klus wanneer ik verdronk in verdriet gepaard met boosheid en pijnlijk gemis. Dan kwam ik met mijn gevoel nauwelijks bij de mooie betekenis die ik in mijn hoofd bedacht had.
Mix van blijdschap, verdriet, pijn en dankbaarheid
Onlangs was het de vijfde geboorte- en sterfdag van Valentijn. Onwerkelijk dat er al weer vijf jaar verstreken zijn. Als mijn kinderen jarig zijn, krijg ik altijd dat magische gevoel in me, net zoals ik dat vroeger als kind ervaarde op mijn eigen verjaardag. Dit gevoel is bij Valentijn niet anders, alleen zit er een andere lading bij. Op deze bewuste ochtend nestelde zich een vreemd gevoel in mijn buik. Ik wist niet welk gevoel nu overheerste in de mix van blijdschap, verdriet, pijn en dankbaarheid die zich had gevestigd in mijn binnenste. Al deze jaren voelde het zo oneerlijk. Een kind dat me ontnomen is. Altijd dat jongetje te kort. Maar de laatste tijd voelde het anders. Door niet meer te denken dat het oneerlijk is en vast te blijven zitten in voortdurend verdriet merk ik dat er meer ruimte komt voor andere gevoelens: liefde, trots en dankbaarheid. Het voelt vertrouwd om weer dicht bij deze krachtige gevoelens te komen die ik ook voelde in de zwangerschap, na de keuze om hem uit te dragen. Dat ik hem het leven kon schenken, hoe kort zijn leventje ook zou zijn. En hoe hij mij weer een nieuw leven schonk. Verrijkt met waardevolle inzichten en levenslessen, waarin ik me nu veel meer laat leiden door mijn hart. De moed die hij me gaf zodat zijn zusje geboren kon worden. De kracht die hij me geeft om te doen wat ik nu doe. Dit kon ik allemaal meenemen de dag in op zijn vijfde geboortedag. Valentijn voelde dichterbij dan ooit. Het beloofde een mooie dag te worden. En dat werd het.
Weinig van dankbaarheid over
De volgende dag was er weinig over van het euforische gevoel van onvoorwaardelijke pure liefde. Depressieve gevoelens hadden de overhand genomen. Mijn oh zo vertrouwde boosheid stak weer de kop op en comfortabel nestelde ik mezelf erin. Maar boos zijn of te veel in verdriet zitten mocht ik niet van mezelf. Ik had immers een prachtige ode aan Valentijn geschreven op social media. Over de onvoorwaardelijke liefde en de mooie levenslessen die zijn korte bestaan en gaan me geschonken hadden. “Ze zouden me hier eens moeten zien liggen”, dacht ik, terwijl ik watertrappelend in allerlei negatieve gevoelens vaker kopje onder ging dan boven bleef.
Die middag kreeg ik bezoek van een goede vriendin die onlangs zelf ook een dierbare was verloren. Zo zaten we samen aan mijn eettafel met thee en ons verdriet. Pratend over hoe het ging met de een en dan weer over naar de ander. Gaandeweg het gesprek kreeg het steeds meer warme tonen. De woorden hoefde niet uitgesproken te worden omdat we elkaar met blikken begrepen. De tranen die vielen waren niet alleen voor onszelf, ze stroomden voor elkaar. We keken samen het fotoalbum van Valentijn en met het bladeren door het boek maakte we sprongen in het verleden. Haar aanwezigheid toen en nu zegt alles over onze vriendschap. Dit is een van de zeldzame. Iemand die samen met mij mee durft te gaan naar de donkere plekken, het verdriet durft aan te raken en stilletjes bij je blijft zitten totdat het donker weer een beetje lichter wordt. Een waardevolle middag die niet in woorden te vangen is. Het bracht mij meteen weer bij de essentie. Want hier gaat het om, deze oprechtheid kunnen voelen. Een ontmoeting op zielsniveau met een open hart. Hetgeen ik leerde van Valentijn. In groot verdriet en diepe rouw zit heel veel schoonheid.
Verbinding in liefde
De verbinding die ik voel met Valentijn is uniek, juist omdat hij dood is. In tegenstelling tot zijn grote broer en kleine zus heb ik nooit het gevoel dat ik hem achter het behang zou willen plakken. Wel heb ik het onmogelijke verlangen om hem levend uit zijn urntje te kunnen rammelen. Door zijn lijfelijke afwezigheid zijn de dagelijkse normale menselijke irritaties er niet. Er is alleen een zuiver gevoel van liefde. Op deze manier in verbinding zijn met je kind voelt voor mij bijzonder. En omdat hij dood is mag hij van mij deze uitzonderingspositie hebben. Zeker omdat de liefde voor zijn broer en zus even groot is. Het is gewoon anders.
Waar ik eerst in boeken vooral op zoek was naar herkenning in de heftigheid en verdriet van het verlies van je kind, merk ik dat ik nu meer op zoek ben naar herkenning in de verbinding en de liefde voor mijn overleden kind. Mezelf had ik twee boeken cadeau gedaan, waaronder ‘Lief Zonnekind’. Hierin schrijft de mama van Sybe (Foekje van der Heide) op een mooie poëtische manier over haar transformatieproces wat ze doormaakt na het overlijden van haar zoontje Sybe, wat haar uiteindelijk leidt naar vertrouwen, innerlijke kracht en bewust-zijn. Het boek voert mij mee naar kwetsbare momenten, hoop, verlies, opnieuw vertrouwen en voortdurende liefde. Het voelt als verlichting om zo’n inspirerend boek te lezen. Mijn ogen bleven rusten op de woorden: ”En zo leven wij tussen aards geweld en hemelse liefde in een wonderlijke wereld waarin beide verenigd is”. Deze woorden maakten een diepe indruk op mij. Het zegt alles over waar ik soms mee worstel. Door het lezen van dit verhaal ben ik weer geïnspireerd om opnieuw betekenis geven aan mijn eigen reis.
Brug te slaan
En zo probeer ik voor mezelf een brug te slaan tussen het vreselijk missen, het verdriet en de pijn naar het accepteren en het voelen van de boodschap die Valentijn mij is komen brengen in zijn korte bestaan hier op aarde. Het mag er beide zijn. Vaak als ik verval in boze gevoelens van oneerlijkheid en onrecht van het leven over het verlies van mijn kind, gaat het niet zo goed met mezelf. Dat is een signaal om weer even goed voor mezelf te zorgen. Juist door eerst erkenning te geven aan deze pijnlijke gevoelens, komt er ruimte voor mij om weer terug te keren naar het dankbare gevoel vol liefde. Weer even wat rust voor mezelf nemen, goed voelen wat er binnen in mij gebeurt om zo weer opnieuw betekenis te geven aan mijn gevoelens. Dit brengt me dan weer terug naar waar ik wil zijn. Want in dankbaarheid en liefde leven brengt Valentijn het dichtst bij.
Lees ook de blog van Reni: Door boosheid kon ik overleven.