Paniekaanval bij rouw?

Het is een paar maanden na het overlijden van Louie als ik vanuit het niets overvallen wordt door een paniekaanval. Ik weet inmiddels dat het niet gek is in een periode van rouw. Maar hoe ontstaat het en hoe kun je het voorkomen? Je leest het in dit artikel!

‘Het is een woensdagmiddag in maart. Ik ben een paar uurtjes naar kantoor geweest om een verhaal uit te werken voor NEL. Ik heb een fijne dag achter de rug en stuur Maartje een spraakberichtje. Halverwege mijn bericht kom ik ineens niet meer zo goed uit mijn woorden. Ik moet happen naar adem en het zweet breekt mij uit. Ik stop het spraakbericht en zet de ventilator in de auto wat hoger. Ik rijd verder. Mijn ademhaling versnelt, mijn mond begint te tintelen en het wordt licht in mijn hoofd. Wat gebeurt er? Ik voel de paniek toeslaan. Ik gris naar mijn telefoon en bel mijn man Bas. “Ik weet niet wat er gebeurt, maar ik rijd bij de McDonalds en ik denk dat ik ieder moment kan wegvallen”, is wat ik hem met horten en stoten vertel. Ik zet mijn auto langs de kant van de weg, stap uit en haast mij naar een fietser. Ik ben bang. Mijn hart gaat als een bezetene tekeer en een hartaanval spookt door mijn hoofd. “Mevrouw, ik voel mij niet goed. Mijn man is onderweg, maar ik denk dat ik elk moment kan wegvallen”, is wat ik zeg terwijl ik op mijn hurken in het gras plof. Ik wil niet alleen zijn. Toevallig rijdt er op dat moment een ambulancebroeder in burger langs. Hij voelt mijn pols en besluit een ambulance te laten komen. Ik ben nog steeds in paniek, mijn hart bonkt in mijn borstkas, alles draait en ik krijg bijna geen lucht. Bas is inmiddels bij mij. Ik word gecheckt en ondervraagd. “Heeft u veel stress of een moeilijke tijd achter de rug?”, vraagt één van de broeders. “Mijn zoontje is niet zo lang geleden overleden”, piep ik. Na een paar minuten ben ik klaar. “Als ik het zo bekijk, lijkt het alsof u zojuist een paniekaanval heeft gehad mevrouw.”

Spanning in je lijf

Esther van Apeldoorn is verliesdeskundige en behandelt in haar praktijk Feelz vaak mensen met paniekaanvallen. ‘Op het moment dat je iemand verliest, in jouw geval je zoon, staat je leven compleet op de kop. Je structuur is weg, emoties vliegen alle kanten op, misschien ben je gestopt met werken of ben je juist meer gaan werken, je doet dingen anders dan je voorheen altijd deed, bent vermoeid en ervaart stress. Dit bouwt zich allemaal op in je lijf. Soms heb je het moment nog niet gevonden om het verlies toe te laten of stop je het weg omdat het nog té confronterend is. Helemaal niet gek. Het gevolg is dat deze spanning zich in je lichaam blijft opstapelen. Tot een moment waarop je emmer overloopt en al die spanning ineens naar boven komt. Bijvoorbeeld in de vorm van een paniekaanval’, legt Esther uit. Ik herken het meteen. In de tijd dat Louie in het ziekenhuis lag, was er zoveel spanning en stress, maar ik moest er voor hem zijn, dus er was geen tijd om aandacht te geven aan die emoties. Na zijn overlijden heb ik er simpelweg te weinig bij stilgestaan. Alleen mijn lijf was al die stress en spanning niet vergeten. Zo blijkt.

Dat het bij mij gebeurde vlak nadat Louie is overleden, is volgens Esther dan ook geen toeval. ‘Een paniekaanval kan veroorzaakt worden door een ingrijpende gebeurtenis als een burn-out, relatieproblemen, ontslag maar ook het verlies van een dierbare.’ Maar wat gebeurt er eigenlijk tijdens een paniekaanval? Esther: ‘Een paniekaanval is een golf van intense angst die je vaak vanuit het niets overvalt. Je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling versnelt, je wordt misselijk, krijgt het koud of heel warm, gaat trillen en wordt duizelig. Je lichaam reageert meteen op deze lichamelijke reactie door adrenaline aan te maken en zich voor te bereiden op mogelijk gevaar. Ondertussen proberen je hersenen te begrijpen wat er allemaal gebeurt, maar aangezien ze de lichamelijke reacties niet kunnen plaatsen, word je overvallen door gedachten als: ik heb geen controle meer over mijn lijf, ik word gek, ik krijg een hartaanval of ik ga dood. De paniek wordt hierdoor vaak nog groter waardoor je in een soort vicieuze cirkel terechtkomt.’

Diepe emoties

In mijn sessies met mijn energetisch coach Elke Moorman, mede-eigenaar van Eiyani, waar ik sinds het overlijden van Louie vaak naartoe ga, bespreek ik ook mijn paniekaanvallen. Zij vertelt mij dat paniek eigenlijk een diepe emotie is die omhoog komt. ‘Deze emoties komen omhoog omdat ze opgeslagen zitten in je lijf en ontladen willen worden zodat ze zich kunnen ordenen en jij je weer beter voelt. Alleen dit gebeurt op een heel diep niveau in ons lichaam, waardoor ons bewustzijn niet snapt wat er gebeurt en je dus dat angstige en paniekerige gevoel krijgt, wat jij omschrijft.’ Elke geeft mij het advies om het niet te kwalificeren als paniek op het moment dat ik het voel opkomen. ‘Dat is eigenlijk het label wat je er zelf op plakt én waardoor je zo angstig wordt. Probeer het liever te zien als diepe emotie die je mag doorvoelen. Op het moment dat je dít beseft, zul je zien dat je het makkelijker kunt toelaten, het beter aankunt als het gebeurt en dus ook minder angst ervaart.’

Ademen is hierbij dé key volgens Elke. ‘Voel je het opkomen? Ga er dan even rustig voor zitten. Zet desnoods de auto aan de kant. Sluit je ogen, herinner jezelf eraan dat het niets meer is dan een emotie, laat het toe en adem er rustig doorheen. In door je neus en uit door je mond. Laat het even gebeuren.’ Dat is precies wat Esther haar cliënten ook adviseert. ‘Ga vooral niet vechten tegen een paniekaanval, want dan wordt het vaak alleen maar erger. Aanvaard wat er gebeurt en besef je dat het altijd weer overgaat. Je ademhaling is hierbij een goed hulpmiddel om het stressniveau in je lichaam omlaag te brengen. Het fijne van je ademhaling is dat je deze áltijd bij je hebt en ‘m daardoor ook meteen kunt inzetten op het moment dat je een paniekaanval voelt opkomen.’ Ik oefen het op het moment dat er weer één opkomt en waar het mij in het begin nog moeite kost de paniek te onderdrukken, kan ik het een tweede keer al veel beter controleren.

Lees verder in NEL Magazine 6 – de pre-order is vanaf nu te bestellen via www.nelmagazine.nl/winkel
LET OP NEL 6 is leverbaar vanaf 14 februari 2023