Eind november zou mijn dochter Sara 20 jaar zijn worden. Zo raar dat je eigenlijk niet meer kunt spreken over verjaardag, want bij een verjaardag word je elke keer een jaartje ouder. Dat klopt voor haar niet meer. Ze is doodgegaan als zeventienjarige en die leeftijd ligt vast. Straks ben ik hoogbejaard en heb ik nog steeds een kind van 17 jaar. Dat raakt me, vindt mijn verhaal nog gehoor dan? En de verjaardag vieren van je overleden kind, wat doe je daarmee?
Boudewijn de Groot zong in 1965 voor het eerst zijn lied ‘Meisje van zestien’, voor de latere generatie vastgelegd in de popgeschiedenis. Zestien is ook een leeftijd die terugkomt bij films of boeken als leeftijdsgrens: ‘voor 16 jaar en ouder’. In de medische wereld mag je vanaf 16 jaar je eigen beslissingen nemen, je wordt dan niet meer als minderjarig gezien.
Zeventien hangt er zo tussen in. Te groot voor de brommer en nog niet de leeftijd om een biertje te drinken. Nog geen stem uitbrengen bij verkiezingen. Mijn kind kiest voor de dood, ze blijft een jong meisje van zeventien, een puber nog. Haar groei naar de volwassenheid stagneert. De magische leeftijd van 18 en 21 wordt niet meer gevierd. Ze gaat geen auto rijden, niet verder studeren. Ambities van een werkende jonge vrouw blijven achterwege. Ze zal niet de vreugde ervaren van het moederschap en een eigen gezinnetje. Geen klaagzang over opvliegers en alle andere kwaaltjes die het ouder worden met zich meebrengt.
Als ik jarig ben feliciteert een vriend van me mij altijd met mijn geboortedag, en niet met mijn verjaardag. Geboortedag, dat past in deze situatie eigenlijk beter. Mijn overleden kind wordt geen jaartje ouder maar de geboortedag blijft overeind staan, die is onaangetast. En dat besef maakt me ineens heel blij, het is namelijk ook mijn dag. Een dag waar ik trots op ben en mijn kind op eigen kracht op de wereld heb gezet. Een dag waarop je als moeder voor het eerst je kind kan voelen en ruiken, in de armen neemt. Sara vertelt me de maanden voor haar dood: ‘Mam, jij bent mijn moeder en zult altijd mijn moeder blijven. Moeder blijf je tot voorbij de dood’.
Elsbeth schreef een boek: Moederhart vol rouw en liefde over het gemis en de liefde van en voor Sara.
Wat is het een bijzondere dag. Het is een heldere zondagmiddag zo tegen twaalf uur en onze dochter Sara kondigt zich aan. Als een lichtkomeet komt ze aan in deze wereld. Ze knijpt haar oogjes dicht, en haar lange zwarte wimpers vallen op. Een zondagskind. Een stralende dag en de kerkklokken van de drie nabijgelegen kloosters luiden onvermoeibaar, alsof ze haar willen verwelkomen in het nu. Het is die zondag ook nog eerste advent, een aankondiging van het Licht van Kerstmis. Dit alles maakt die dag wel heel speciaal voor Frans en mij. Tot een jaar na de geboorte ben ik elke avond in slaap gevallen met de gedachte en beleving van de bevalling en de geboorte, zo groot is de indruk die het op me maakt.
De eerste ‘verjaardag’ na haar overlijden, vijf maanden later, vind ik lastig. Vrienden en familie vragen ernaar. ‘En? Hebben jullie al plannen voor die dag?’ We twijfelen of we het vieren en mensen uitnodigen. We willen immers herinneringen aan haar levend houden, maar het voelt ook een beetje geforceerd. In de rouwboeken schrijven ze: blijf vooral delen met elkaar, dan blijft de persoon in je aanwezig. Dank je de koekoek, hoe dan? Welke vorm sluit daarbij aan terwijl ik me eigenlijk niet blij voel? Uiteindelijk besluiten we het klein te houden. Bij het wakker worden komt de pijn rauw binnen. Geen cadeautje om uit te pakken, geen zachtjes tweestemmig gezongen ‘lang zal ze leven’. We gaan samen naar het graf en vullen de vaas met kleurrijke bloemen, we steken de kaarsjes aan. Het valt ons direct op dat anderen ons al zijn voor geweest bij het graf: kaartje, bloemen, een theelichtje, een nieuwe frutsel in de boom. Dat doet enorm goed. In de middag en avond hebben we enkele goede vrienden van Sara gevraagd te komen, en ze zijn er. Ook mijn zusje schuift aan met een prachtig boeket, mede namens mijn ouders.
Nu de tijd verstrijkt voel ik innerlijk steeds beter het onderscheid tussen de dagen. Haar sterfdag blijft haar sterfdag, dan herdenken we. Haar verjaardag noemen we voortaan haar geboortedag. Op die dag vieren we de geboorte van Sara en het leven. Zeker zijn er tranen, het verdriet blijft voelbaar. Het is oké, het is ook een prachtige dag. En dat mag best genoemd worden, zonder grauwsluier.
Over een paar dagen gaan we wederom haar geboortedag vieren, voor de derde keer nu na haar dood. Ik heb er zin in. Het gaat me net iets te ver om slingers op te hangen in de woonkamer, maar de taart is besteld. Speciaal die smaken heb ik uitgezocht die Sara lekker vindt. Overdag hebben we niks gepland, we zien wel wie komt. De ochtend is voor ons tweetjes, naar het graf en een wandeling. In de avond gaan we eten met drie goede vriendinnen van Sara en daarna naar de voorstelling van Gerard van Maasakkers in het theater. Ze was fan van deze Brabantse zanger. Ik heb met haar heel wat liedjes van hem meegezongen tijdens onze autoritjes. En juist op haar geboortedag komt hij optreden in onze woonplaats. Die kans laat ik niet voorbij gaan…..
Het voelt goed om op deze speciale dag zo verbonden te zijn met mijn kind. Ik zie ze goedkeurend over mijn schouder meekijken. En hoor haar zeggen zoals een puber dat met een bepaalde intonatie kan doen: ‘Best wel goed gedaan mam’.
Lees ook Elsbeth haar eerste blog: Zelfdoding – zo verloor ik mijn enig kind
Volg Elsbeth via LinkedIn en Amon coaching.
Schrijf je in voor NEL's nieuwsbrief
Blijf één keer per maand op de hoogte van alles wat jij belangrijk vindt.
Je gegevens worden gebruikt voor het versturen van onze nieuwsbrief zoals omschreven in onze privacyverklaring.
© 2023 NEL Magazine | Privacyverklaring
