Als je kind overlijdt, wil je niets liever dan hem of haar zo lang mogelijk bij je houden. Thanatopraxie, ook wel balsemen genoemd, kan hierbij helpend zijn. Wat het balsemen van je kind precies is en hoe het werkt, gaan wij je vertellen.
Bij balsemen wordt vaak gedacht aan het inzalven van een lichaam, máár … dat is het dus niet. Thanatopraxie is een lichte vorm van balsemen en is sinds 2010 toegestaan in Nederland. ‘Bij thanatopraxie wordt het bloed in het lichaam vervangen door een conserverende vloeistof, waardoor het ontbindingsproces tijdelijk wordt geremd. Hierdoor kunnen verkleuringen als gevolg van ziekte of overlijden vaak verholpen worden, voelt het niet zo koud aan en blijft het lichaam langer in tact’, vertelt André Lagendijk van Lagendijk Thanatopraxie.
Dat is ook meteen wat André het mooiste vindt aan zijn werk. ‘Dat ik mensen voor even hun geliefden ‘terug’ kan geven en ervoor kan zorgen dat ze samen laatste herinneringen kunnen maken. Dat geeft mij zoveel voldoening. In de veertien jaar dat ik dit werk doe, ontroert het mij nog steeds. Helemaal bij kinderen heb ik vaak een brok in de keel. Ik blijf altijd professioneel, maar het raakt mij wel als ouders na afloop hun dankbaarheid uitspreken en zo blij zijn dat ik dit voor ze heb kunnen doen. Dat is waar ik het voor doe.’
Plotseling afscheid
Eén van die ouders is Shannon Bury, die op 27 oktober vorig jaar haar zoontje Xavi verloor aan de complicaties van een hartoperatie. ‘Xavi is geboren met een aangeboren hartafwijking en met zeven maanden met succes geopereerd. Helaas bleek vorig jaar zomer, Xavi was toen 2,5 jaar, dat er nog een operatie nodig was. Spannend, maar mijn man en ik maakten ons geen grote zorgen. Het was een operatie, aan zijn hartklep, die redelijk vaak wordt uitgevoerd. Xavi was in goede handen.’
Tot groot verdriet komt het gezin na de operatie in een zwart gat terecht. ‘De operatie ging goed, maar Xavi kreeg een forse nabloeding en complicatie op complicatie. Na een paar dagen was hij er zo slecht aan toe dat de artsen niet wisten of hij nog wakker zou worden. Daar zit je dan met je peuter die een week daarvoor nog vrolijk door huis dartelde. Het was niet te bevatten. Tien dagen na de operatie moesten we afscheid van hem nemen. Dit hebben we gedaan met onze dierbaren. In rust en alle liefde … voor Xavi.’
Balsemen van haar kind
Voor Shannon is het meteen duidelijk dat ze haar zoontje wil laten balsemen. ‘Mijn opa is een aantal jaren geleden in het buitenland overleden en gebalsemd, dus ik wist hoe mooi het kon zijn. Mijn partner had eerst zijn vraagtekens. Hoe gaat het dan in zijn werk? Wat gaan ze doen en hebben ze niet genoeg aan Xavi gezeten? Ik snapte zijn twijfels, maar na enige uitleg van André, die de balseming zou verzorgen, was hij om. Vooral omdat we niets liever wilden dan de oude Xavi terugzien.’
‘Alle intensieve behandelingen en een intense reanimatie hadden toch sporen achtergelaten op zijn kleine lijfje. Je zag hem al iets verkleuren en we wilden voorkomen dat hij al na korte tijd niet meer zichzelf zou zijn. We hadden tijd nodig om afscheid van hem te nemen. Van de Xavi zoals wij – en alle mensen om ons heen – hem tweeënhalf jaar hadden gekend. Al vrij snel na de behandeling zag je hem weer zichzelf worden. Dat was zo’n fijn gezicht. Dat heeft ons enorm geholpen in ons verwerkingsproces.’
Herinneringen
‘Het fijne aan balseming vond ik ook dat Xavi niet gekoelde hoefde te worden. We wilden hem graag in zijn eigen bedje leggen, op onze slaapkamer. Dan is het niet prettig als je 24 uur per dag zo’n machine aan hebt staan die veel lawaai maakt. Xavi werd door het balsemen ook niet ijs- en ijskoud. Wat prettig was voor ons, maar ook voor onze dierbaren. Iedereen heeft nog zoveel met hem geknuffeld en hem aangeraakt. Zelfs zijn kleine vriendjes en neefje. Omdat het leek alsof Xavi sliep was het minder spannend en konden ook zij op hun manier afscheid nemen. Erg waardevol.’
Shannon is nog elke dag blij dat zij en haar man deze keuze hebben gemaakt. ‘Ik weet niet hoe het was geweest als we de behandeling niet hadden gedaan, maar dat we Xavi nu nog zoveel dagen bij ons hebben kunnen houden, is zoveel waard. Niet alleen voor dat moment, maar ook voor de foto’s die we hebben gemaakt waarop Xavi is wie hij altijd is geweest. Helemaal omdat dát de laatste herinneringen zijn die we aan hem hebben. Het verdrietige, maar ook hele warme herinneringen die ik zal blijven koesteren.’
Volg je gevoel
Eén van de grootste voordelen van het toepassen van thanatopraxie is volgens André dat een overleden kind zichzelf blijft. ‘Het behoudt zijn of haar natuurlijke kleur en krijgt geen ingevallen gezicht zoals je dat wel eens ziet. Daarnaast hoeft het lijf niet gekoeld te worden, waardoor het de omgevingstemperatuur aanneemt en dus veel minder koud aanvoelt. Het aanraken en optillen is daardoor vaak prettiger voor ouders.’
André wil tot slot benadrukken dat thanatopraxie veel mogelijkheden kent, maar dat het geen wondermiddel is. ‘In principe blijft een lichaam na een behandeling zo’n vijf tot maximaal tien dagen mooi, maar garanderen kan ik het niet. Ik kan niet in een lichaam kijken en ieder lichaam reageert ook weer anders. Wel is de kans op een succesvolle behandeling het grootst als het zo snel mogelijk na overlijden wordt uitgevoerd. Uiteraard kun je ook altijd eerst informeren voordat je overgaat op een behandeling. Volg je gevoel daarin. Dat is het allerbelangrijkste.’
Meer informatie over het balsemen van je kind?
André Lagendijk is het gezicht achter Lagendijk Thanatopraxie. Hij begon zijn carrière in de uitvaartbranche in 2001 en richt zich sinds 2010 volledig op thanatopraxie. Je kunt bij hem terecht voor het balsemen van je kind, maar ook voor volwassenen en baby’s. Heb je vragen of wil je een afspraak maken, kijk dan op de website: www.lagendijkthanatopraxie.nl. Het hele verhaal lezen van Shannon, de voor- en nadelen van balsemen en wat André precies voor je kan doen? Dat lees je in NEL editie 6.
NEL Magazine 6
- Verlies van een volwassen kind.
- Wat is de ‘rol’ van de regenboogbaby?
- Shanti verloor Elfin bij een familiedrama…